Medical and surgical management of pathologic myopia
Updated 2016-12-28 23:23:00
ในปัจจุบันพบว่าประชากรโลกมีภาวะสายตาสั้น (Myopia) เพิ่มมากขึ้น โดยภาวะ myopia แบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่
1. Myopia คือ มีค่า refraction >-0.5 D
2. High myopia คือ มีค่า refraction >-6.0 D หรือ ลูกตายาวมากกว่า 26.5 มิลลิเมตร
3. Pathologic myopia คือ มีค่า refraction >-6.0 D หรือ ลูกตายาวมากกว่า 26.5 มิลลิเมตร และมี degenerative fundus change ที่เรียกว่า myopic macular degeneration
ภาวะ myopia เป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้ตาบอดและสูญเสียการมองเห็น ซึ่งเป็นปัญหาระดับโลก
Myopic CNV
ภาวะ myopic CNV พบได้ในทุกช่วงของ myopia และพบแม้ในตาที่ไม่มี typical myopic degenerative เมื่อตรวจด้วย slit lamp จะพบ small flat greyish membrane with hyperpigmented border ใน OCT ตรวจพบ hyperreflective area in subretinal space (type 2 CNV), minimal subretinal fluid การวินิจฉัย Gold standard คือ Fluorescein angiography (FA)แต่ปัจจุบันมีการตรวจด้วยวิธี Optical coherence tomography angiography (OCTA) เพื่อทดแทนการใช้ FA ซึ่ง OCTA สามารถตรวจพบ CNV และ chorioretinal atrophy ที่อยู่ใกล้ ได้เหมือนใน FA และ ICG แต่มีข้อเสียคือบางครั้งไม่สามารถ detect CNV เนื่องจากการมี imaging artifacts และ regression of CNV with chorioretinal atrophy ดังนั้นอาจใช้ OCTA ในการตรวจคัดกรอง submacular hemorrhage ว่าเกิดจาก myopic CNV หรือไม่
การรักษา myopic CNV ประกอบด้วย
1. Laser photocoagulation:
2. Photodynamic therapy:
3. Anti-VEGF:
Dome-shaped macular (DSM)
เป็นภาวะที่มีการยกนูนของชั้น retina และ choroid บริเวณจุดศูนย์กลางของ macula ที่อยู่ภายใน posterior staphyloma ซึ่งเกิดจากมีการหนาตัวขึ้นของ sclera ตรงตำแหน่งจุดศูนย์กลางของ macula พบได้ประมาณร้อยละ 20 ใน pathologic myopia ภาวะนี้สามารถพบ serous macular detachment ได้ประมาณร้อยละ 48 ซึ่งยังไม่มีแนวทางการรักษาที่ชัดเจน
Surgical treatment of myopic foveoschisis in high myopia
Myopic foveoschisis พบได้ร้อยละ 9-34 ในผู้ป่วย high myopia สาเหตุหลักเกิดจากการขาด elasticity ของ internal limiting membrane การรักษาในผู้ป่วยที่เป็นรุนแรงคือ vitrectomy, ILM peeling ± gas injection อย่างไรก็ตาม การทำ ILM peeling ผ่านศูนย์กลางของ fovea อาจเกิดทำให้เกิด macular hole (MH) ได้ พบได้ราวร้อยละ 13-28 ดังนั้นเพื่อป้องกันการเกิด MH ดังกล่าว Dr.Ian Wong ได้นำเสนอ case series ที่ใช้การผ่าตัดที่ลอก ILM โดยรอบ ยกเว้น ILM บริเวณ fovea (ประมาณ 500 um) พบว่าได้ผลดีในการป้องกัน MH
Dr. Akito Hirakata นำเสนอวิธี scleral shortening ร่วมกับ vitrectomy พร้อมทั้งการทำให้เกิด PVD ± ILM peeling เพื่อใช้ในการรักษา myopic traction maculopathy เพื่อป้องกันการเกิด ซึ่ง surgical induced astigmatism ที่เกิดการทำ scleral shortening สามารถแก้ไขได้โดยการใส่ toric IOL
Dr. Tzyy-Chang Ho สาธิตวิธีการผ่าตัด MH associated retinal detachment ในผู้ป่วย high myopia ด้วยวิธี C-shaped flap ILM peeling โดยไม่ทำ internal drainage จึงไม่รบกวน tissue ที่อยู่ใต้ ILM และสามารถช่วยลดระยะเวลาการคว่ำหน้าหลังผ่าตัดได้
พ.ญ. ชิดกานต์ ศศิภัทรกุล
รศ.น.พ. ดิเรก ผาติกุลศิลา
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่